اثر پاکلوبوترازول و تلقیح شبه میکوریزا (piriformospora indica) بر افزایش تحمل به تنش سرما در لوبیا سبز (phaseolus vulgaris l.)

به منظور بررسی اثر قارچ piriformospora indica و پاکلوبوترازول (تنظیم کننده ی رشد گیاهی) در القای تحمل به تنش سرما در گیاه لوبیا سبز (phaseolus vulgaris l.)، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل برپایه ی طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح تنش سرما (شاهد، سه روز و شش روز تنش سرمای 5 درجه سانتی گراد)، دو سطح تلقیح قارچی (بدون تلقیح و تلقیح قارچ p. indica) و سه سطح محلول پاشی پاکلوبوترازول (صفر، 40 و 80 میلی گرم در لیتر) بود. تلقیح قارچ در مرحله ی کاشت، محلول پاشی پاکلوبوترازول در دو مرحله ی پنج و شش هفته پس از کاشت و تنش سرما هشت هفته پس از کاشت اعمال گردید و صفات رویشی، مورفولوژیک، فیزیولوژیک و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز و گایاکول پراکسیداز اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که اعمال تنش سرما به ویژه تنش شش روز سبب کاهش وزن تر و خشک اندام های هوایی، صفات مورفولوژیک شامل ارتفاع اولین گره و طول ساقه (به ترتیب حدود 7 و 2 درصد)، میزان کلروفیل a، b و کارتنوئید (به ترتیب حدود 19، 18و 8 درصد)، محتوای نسبی آب برگ و همچنین فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز گردید ولی افزایش 3/1 برابری فعالیت آنزیم کاتالاز را در پی داشت. به طور کلی در تمام سطوح تنش سرما، تلقیح قارچ p. indica وزن تر بوته، وزن خشک بوته و محتوای آب نسبی برگ را افزایش داد که بیشترین افزایش در تنش سرمای شش روزه به ترتیب 67، 65 و 12 درصد بود. فعالیت آنزیم کاتالاز نیز در گیاهان تلقیح شده و در معرض تنش سرمای سه و شش روز به ترتیب 16/2 برابر و 34 درصد نسبت به گیاهان تلقیح نشده افزایش یافت و سبب کاهش آسیب های ناشی از تنش سرما گردید. محلول پاشی پاکلوبوترازول به ویژه سطح 40 میلی گرم در لیتر آن تحت شرایط سه و شش روزه ی تنش سرما وزن بخش های رویشی گیاه و همچنین صفات مورفولوژیک مانند میزان کلروفیل، کاروتنوئید و محتوای رطوبت نسبی آب برگ را افزایش داد. در تمام سطوح تنش سرما محلول پاشی غلظت 80 میلی گرم در لیتر پاکلوبوترازول فعالیت آنزیم کاتالاز را (به ترتیب 50، 159 و 87 درصد) نسبت به غلظت صفر میلی گرم در لیتر آن افزایش داد. همچنین همزیستی قارچی در تمام سطوح پاکلوبوترازول به جز سطح 40 میلی گرم در لیتر، وزن تر بوته و محتوای نسبی آب برگ را افزایش داد که بیشترین افزایش در غلظت 80 میلی گرم در لیتر پاکلوبوترازول به میزان 18 و 10 درصد بود. درحالی که در گیاهان همزیست شده با قارچ، محلول پاشی پاکلوبوترازول وزن خشک بوته را کاهش داد که این کاهش در غلظت 40 میلی گرم در لیتر پاکلوبوترازول به حدود 17 درصد رسید. به طور کلی نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان-دهنده ی نقش مثبت قارچ p. indica و پاکلوبوترازول بر بهبود رشد و افزایش مقاومت گیاه لوبیا سبز نسبت به تنش سرما می باشد.